Yüksekte çalışma, inşaat, telekomünikasyon, enerji, bakım-onarım ve endüstriyel temizlik gibi birçok sektörde hayati bir rol oynar. Ancak, yüksekte çalışırken alınmayan önlemler, ciddi kazalara ve hatta ölümlere yol açabilir. Bu nedenle, güvenli bir çalışma ortamı sağlamak için belirli kurallara uymak ve doğru ekipmanları kullanmak şarttır.
Yüksekte Çalışma Nedir ve Hangi Alanlarda Uygulanır?
Yüksekte çalışma, işçinin düşme riski taşıyan bir alanda gerçekleştirdiği her türlü faaliyeti kapsar. İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre yükseklik sınırı belirlenmese de, genellikle yerden 1,5 metre ve üzerindeki çalışmalarda özel önlemler alınması gereklidir.
Yüksekte çalışma gerektiren bazı sektörler:
- İnşaat sektörü (çatı işleri, cephe montajı)
- Telekomünikasyon (baz istasyonu bakım ve montajı)
- Enerji sektörü (yüksek gerilim hatları, rüzgar türbinleri)
- Endüstriyel bakım ve temizlik (gökdelen cam temizliği, vinç bakımı)
Yüksekte çalışmanın riskleri:
- Düşme tehlikesi
- Çalışma ekipmanlarının yetersizliği
- Hava koşullarına bağlı riskler
- Bilinçsiz hareketler ve eğitimsiz personel
Yüksekte Çalışma Güvenliği İçin Kullanılan Ekipmanlar
Yüksekte çalışırken kullanılan ekipmanlar, işçilerin güvenliğini sağlamak için hayati öneme sahiptir. Bu ekipmanların düzenli olarak kontrol edilmesi ve uluslararası standartlara uygun olması gerekir.
Temel güvenlik ekipmanları şunlardır:
Emniyet kemeri (Harness): Çalışanları düşmeye karşı korur ve yükü eşit şekilde dağıtır.
Bağlantı noktaları (Anchor Points): Emniyet kemerinin bağlandığı sabit noktalardır.
Şok emicili halatlar ve lanyardlar: Düşme durumunda darbeyi emerek yaralanma riskini azaltır.
İple erişim sistemleri (Rope Access): Endüstriyel dağcılık yöntemiyle güvenli iniş-çıkış sağlar.
Kask ve göz koruma ekipmanları: Düşen cisimlerden veya darbelerden korunmayı sağlar.
Kaymaz ve çelik burunlu iş ayakkabıları: Zeminde tutunmayı artırarak kayma riskini önler.
Yüksekten Düşme Riskine Karşı Alınması Gereken Önlemler
1. Risk Değerlendirmesi Yapılmalı
Her yüksekte çalışma öncesinde risk analizi yapılmalı, olası tehlikeler belirlenmeli ve iş planı oluşturulmalıdır.
3. Çalışanlar Eğitimden Geçmelidir
Yüksekte çalışacak personelin İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri almış olması zorunludur. Yüksekte Çalışma Eğitimi programları, çalışanların güvenli teknikleri öğrenmesine yardımcı olur.
5. Doğru Ekipman Seçilmelidir
Tüm güvenlik ekipmanları EN, CE ve OSHA standartlarına uygun olmalı ve düzenli kontrollerden geçirilmelidir.
2. Çalışma Alanı Güvenli Hale Getirilmeli
- Çalışma platformları sağlam ve dengeli olmalıdır.
- Korkuluklar, emniyet ağları ve bariyerler kullanılmalıdır.
- Gevşek veya kaygan zeminler temizlenmeli ve işaretlenmelidir.
4. Acil Durum Planları Hazır Olmalı
Düşme veya başka bir acil durumda ne yapılacağı önceden belirlenmelidir. Acil Durum Tatbikatları düzenli olarak gerçekleştirilmeli ve ekiplerin müdahale süresi test edilmelidir.